GERİATRİK REHABİLİTASYON

GERİATRİK REHABİLİTASYON NEDİR ?

Yılların ilerlemesiyle insanlarda meydana gelen fizyolojik değişikliklerle kaçınılmazdır. Düzenli bir değerlendirme verilen ev egzersiz programlarının yanında zaman zaman fizyoterapist eşliğinde birebir rehabilitasyonda gerekmektedir. Meydana gelen fizyolojik değişimlere karşı oluşturulan ev egzersiz programları ve uygulanan tüm fizyoterapi yöntemlerine geriatrik rehabilitasyon denir.

Geriatrik Rehabilitasyonun Amaçları

  • Genel fonksiyonel kapasitenin korunması
  • Kas-iskelet sisteminin koordine çalışmasının sağlanması
  • Psikolojik yapının desteklenmesi
  • TipII DM ve KAH vb hastalıkların önlemesi ve tedavisi
  • Kişinin kendisi ve çevresiyle olan ilişkilerinde memnuniyeti ve çevresinde bağımsızlığı sağlamak
  • Kaybolmuş fiziksel, sosyal ve fizyolojik konularda yaşlılğın getirdiği beceri kaybını düzeltmek veya buna adapte olunmasını sağlamak
Geriatrik Rehabilitasyon

Rehabilitasyon yaşlılığın getirdiği yetersizliklerin kompleks doğasına bağlı olarak multidisipliner bir takım yaklaşımı gerektirir.Bu takım içine hasta ve ailesi’de dahil edilmelidir.

GERİATRİK REHABİLİTASYONUN BASAMAKLARI

  1. Primer bozukluğu saptamak
  2. Seconder yetersizlikleri önlemek
  3. Fonksiyonel defisitleri tedavi etmek
  4. Kişinin yetersizliğine, çevresine ve ailesine adaptasyonunu sağlamak

GERİATRİK REHABİLİTASYONUN PRENSİPLERİ

  1. Yaşlının yetenek değişikliği gözönünde bulundurulmalı
  2. Aktivitenin içeriği yaşlı rehabilitasyonunda anahtardır.Zaman içindeki bir çok değişiklik kullanılmama sonucu ortaya çıkar.
  3. Optimum sağlık optimal fonksiyon yetenekle doğru orantılıdır.

Akut durumlarda rehabilitasyonun amaçları:

  1. Varolan problemlerin ilerlemesini önlemek
  2. İkincil komplikasyonları önlemek ( Yatak yaraları, pnömoni, kontraktür vb )
  3. Kaybedilen fonksiyonların yeniden kazandırılması

Kronik Durumlarda Amaç

Fonksiyonelliğin yeniden kazandırılmasıdır.

geriatrik rehabilitasyon

GERİATRİK REHABİLİTASYON PROGRAMI

EGZERSİZ EĞİTİMİ

Egzersiz nasıl olmalı?

  • Total kas kitlesinin büyük bir kısmını içermelidir
  • Büyük kas gruplarının kullanımı arttırılmalı
  • Küçük kas gruplarının kullanımı azaltılmalı
  • Dinamik kas kontraksiyonu arttırılmalı
  • Statik kas kontraksiyonu azaltılmalı
  • Egzersizler aerobik olmalı, ısınma ve soğuma fazlarını içermeli
  • Egzersiz şiddeti, niteliği ve durasyonu hastanın fonksiyonelliğine göre ayarlanmalı
  • Düzenli dinlenme aralıkları olmalı
  • Karmaşık ve zorlayıcı aktivitelerden kaçınılmalı
  • Egzersizler, egzersiz programının etkili ve organizmaya faydalı olabilmesi için submaksimal düzeyde olmalı
  • Frekansı haftada 3-4 kez, süresi 20-30 dakika olmalı
  • Yaşlılar grup eğitimine yönlendirilmelidir.

Egzersizin Etkileri

  • Kas kuvvetinde artış
  • Flexibilite ve NEH’nde artış
  • Maksimal aerobik kapasitede artış
  • Denge gelişimi
  • Yaşam kalitesi, motivasyon ve bağımsızlıkta artış
  • Kardiopulmoner fonksiyonlarda artış
  • Maksimal istemli ventilasyonda artış
  • Atım volümü ve A-VO2 farkında artış
  • Vasküler dirençte azalma
  • Kemik mineral miktarında artış
  • Glikoz toleransında artış
  • Şişmanlıkta azalma, yağsız vücut kitlesinde artış
  • Yüksek yoğunluktaki lipoprotein ve lipit konsantrasyonlarında azalma meydana gelir.
GERİATRİK REHabilitasyon

Geriatrik Rehabilitasyon da Kuvvetlendirme Egzersizleri

Yüksek şiddette kuvvetlendirme egzersizleri:(1 maksimal tekrarın %80’i) Bu egzersizler sonucu maksimal yürüme hızı, normal yürüme hızı ve merdiven aktivitelerinde artış meydana gelir.Daha sağlıklı hastalarda kuvvet eğitimi maksimal yürüme hızı gibi fizyolojik rezervleri elementlerini daha çok etkiler.

Düşük şiddette kuvvetlendirme egzersizleri: Kondüsyonu egzersiz yapmak için yeterli olmayan (örn;OA’li hasta) kişilerde düşük şiddetli kuvvetlendirme eğitimi kuvvet arttırmak için uygun bir methodtur.Kişilerin yetersizliklerine bağlı olarak bazen düşük şiddetli egzersiz yüksek şiddetli egzersizden daha yararlı olabilir.

Aerobik egzersiz eğitimi

Yüksek şiddetli aerobik egzersiz eğitimi:Aerobik aktiviteler;yüzme, koşma, yürüme, bisiklet sürme vb…dir. Sağlıklı yaşlılarda aeerobik egzersiz programı VO2max. ve dinlenme kalp hızı ölçümüne bakılarak oluşturulur ve aerobik kapasite gelişimini sağlar. Yüksek şiddetli kuvvetlendirme eğitimine göre VO2max. daha fazla artar.Yüksek şiddetli aerobik egzersiz, maksimum kalp hızının %60-75’i oranında olmalı, en az 6hafta süreyle haftada 3 gün yapılmalıdır. Bu egzersiz eğitiminin geriatrik rehabilitasyon daki yeri tartışılmazdır.

Geriatrik Rehabilitasyon da Germe egzersizleri

 Yaşlılarda flexibiliteyi arttırmak, NEH’ini korumak veya arttırmak amacıyla verilir. Gelişmenin olması için en az 30-60 sn. yapılmalıdır.

Geriatrik Rehabilitasyon da Postür egzersizleri

Yaşlılarda mobilitede azalma, çeşitli yetersizlikler sonucu postürde de birtakım değişiklikler ve bozukluklar ortaya çıkar. Bunun için düzgün postürü sağlamak için egzersizler verilmelidir.Genelde yaşlıların solunum problemleri olduğu için egzersizleri, solunum egzersizleri ile kombine verilmelidir.

Geriatrik Rehabilitasyon da Kalistenik egzersizler

Kalistenik egzersziler;tempoda, uzunlukta ve enduransta değişiklikler yapılarak modifiye edilebilmeleri nedeniyle kullanılan faydalı bir egzersiz şeklidir. Grup içerisinde, müzik eşliğinde, ritmik ve sayı sayılarak yapılması gibi özelliklerinden dolayı psikososyal açıdan da faydalıdır.

Özel egzersiz teknikleri

 PNF, Bobath, duyu algı teknikleri, fonksiyonel mobilizasyon, duyusal algı ve kuvveti kazadırmada etkilidir.Terapatik egzersizlerin çeşitliliğiyle duyu ve motor bütünlüğü sağlanır.Kişilerin ağırlık kaldırmada problemleri olduğu için, disabilitelerine göre ağırlık eğitimi verilmelidir.

GERİATRİK REHABİLİTASYON DA DENGE EĞİTİMİ

Yaşlıların vücut kontrolü, denge refleksleri, kas gücü ve tonusu azalır. Postüral instabilite, yürürken salınımın artması deformitelere bağlı pozisyon hissinin azalması ve yürüme problemleri düşmede majör predispozan faktörlerdir.Quadriceps,triceps,kalça abduktörleri ve gövde ekstansörlerinin kuvvetlendirilmesi ve yürüme eğitimi dengeyi geliştirir, düşme ve kaza riskini azaltır.Duyusal reedükasyonda dengeyi güçlendirir.Sağlık seviyeleri ve stres altında olmaları denge kurma yeteneklerini etkiler. Denge eğitimi geriatrik rehabilitasyonda düşmeyi önlemek için çok önemlidir.

GERİATRİK REHABİLİTASYON DA YÜRÜME EĞİTİMİ

Yürüme eğitimi ile patolojik yürüyüş şekilleri engellenir veya ortadan kaldırılır, düzgün yürüyüş paterni geliştirilir.Dengenin artışı ile düşmelerde engellenir.

Düz çizgide yürüme, yan yan yürüme, çapraz yürüme, abartılı kalça diz fleksiyonu ile yürüme vb. Denge eğitiminde olduğu gibi yürüme eğitimi de geriatrik reahbilitasyon için çok önemlidir.

Call Now ButtonHEMEN ARA