SKOLYOZ

Skolyoz, eğriliğin yer aldığı anatomik bölgeye ve konveksitenin bulunduğu yöne göre adlandırılır.Eğrilikte en çok rotasyona uğrayan vertebraya ‘apikal vertebra denir. Omurgada ilk ortaya çıkan eğriliğe “primer eğrilik” adı verilir. “Majör eğrilik” ise en çok bozukluğun olduğu ve en fazla yapısal açılaşmanın görüldüğü eğriliktir. Eşit büyüklüğe sahip iki yapısal eğrilik varsa o zaman çift majör eğrilikten söz edilir.

Bazen majör eğriliğin aşağısında veya yukarısında, başı pelvis üzerinde dengede tutmaya yönelik ikinci bir eğrilik gelişebilir ki,buna kompansatuar veya sekonder eğrilik isimleri verilir. Kompansatuar eğriliklerin büyüklüğü daha azdır ve bunlar daha fleksibildir;fleksibiliteleri azaldığı ve rotasyon belirgin hale geldiği zaman hangi eğrinin primer olduğunu saptamak güçleşebilir. Omurgada oluşan eğriliklerin en küçüğüne “minör eğrilik” denilir.

Spinal eğrilikler temel olarak iki gruba ayrılır:

1. Fonksiyonel (nonstriktüel) skolyoz

2.İdiopatik(striktüel) skolyoz.

Sadece lateral flex vardır.(rotasyon yoktur). Yapısal değişiklikler gözlenmez.

Genelde altta yatan bir neden vardır:

ı-Postüral skolyoz

ıı-Histerik skolyoz

ııı-Sinir kökü irritasyonu

a-Nükleus pulpozus herniasyonu

b-Tümörler

ıv-İnflamasyona bağlı

v-Bacak eşitsizliğine bağlı

vı-Kalça kontraktürlerine bağlı

Lateral flex ile birlikte rotasyon da vardır. Eğriliğin konkav tarafındaki yapılar kısalmış , konveks tarafındakiler uzamıştır.

İdiyopatik skolyoz

A)İnfatil(0-3 yaş)

›Gerileyen tip

›İlerleyici tip

B) Juvenil(3-10)

C) Adolesan(10 yaş-olgunluk)

D) Adult(olgunluk-yaşlılık

İdiyopatik skolyozda en sık görülen eğrilikler sırasıyla sağ torasik eğrilik,çift majör eğrilik(sağ torasik sol lomber) ve sağ torakolomber eğriliklerdir.

Skolyozun diğer sınıflamaları

1)Tuttuğu dokuya göre

• Osteopatik
• Myopatik
• Nöropatik

2)Eğrinin tipine göre

• C skolyozu
• S skolyozu

3)Eğrinin şiddetine göre

• İnklinatuar skolyoz
• Kollabe skolyoz

4)Skolyoz açısının derecesine göre

5)Etyolojiye göre

• İdiopatik skolyoz
• Siyatik skolyoz
• Seconder striktüel skolyoz
• Kompansatuar skolyoz

Fiziksel,radyolojik ve pulmoner fonksiyonların değerlendirilmesi gerekir.

A) Hikaye

-Deformitenin etyolojisi

-Başlangıcı ve ilerlemesi(prongozu)

-Ağrı

-Daha önce uygulanan tedaviler

-Sistem veya organlara ait semptomların olup olmadığı

-Ortez kullanma durumu

B)Postür analizi:Eğri sayısı,yönü,yeri ve vertebralarda rotasyon olup olmadığı kapsamlı bir postür analizi ile incelenmelidir.

1-Vertebraların spinal çıkıntıları bir kalemle işaretlenir.Spina iliaka posteriyor superiyorlar(SİPS)belirlenip,bunlar arasında bir çizgi çizilir.

2-Servikal vertebra hizasında bir sarkaç tutulur.

3-Eğrinin apeksi bulunup,gövdenin orta noktasına olan uzaklığı ölçülerek, yüksekliği saptanır.

4-Lumbal vertebranın spinal çıkıntısı ile her iki akromion arasında oblik ölçüm yapılarak konvekstaraftaki omuzun daha yüksekte olup olmadığı değerlendirilir.

5-Gibozite değerlendirilir.

6-Rijidite testi yapılır.

7-Skapular deviasyon kontrol edilir.

8-Palpasyonla değerlendirme yapılır.Konkav tarftaki kısalmış kasların tonusu artmıştır.Paravertebral kas spazmı olabilir.

9-Ağrı, kas spazmına bağlı olabilir.Sırt ağrısı,skolyozun bir belirtisi olarak dikkate alınmalıdır.

10-Kas kısalık testleri ile özellikle servikal,lumbal bölge hareketliliği için gonyometrik ölçüm yapılmalıdır.Kalça, diz,ayak bileği limitasyonları gözden geçirilmelidir.Antropometrik ölçümler,göğüs çevre ölçümleri yapılmalıdır.

11-Günlük yaşam aktiviteleri ve psikolojik durum ayrıca değerlendirilmelidir.

Evde fizik tedavi ekibimiz gerekli değerlendirmeyi yapıp sizi bilgilendirecektir.

Cobb ve cobb-lippman açısı

Skolyoza katılan en üst vertebranın üst sınırından ve en alt vertebranın alt sınırından birer teğet çizilir.Bu doğrulara inen diklerin birbirini kestiği noktada kalan açı Cobb-Lippman açısıdır.Doğruların birbirini kestiği noktada kalan açı ise Cobb açısıdır.

Ferguson yöntemi

Eğriye katılmayan üstteki ve alttaki nötral vertebraların merkezi alınır.Buradan eğrinin apeksi ile birleşecek doğrular çizilir.Arada kalan açı Ferguson açısıdır.

A)Servikal skolyoz

1.Konveks taraftaki kulak,konkav taraftan yüksektir.

2.Boyun kısalmış olabilir ve baş lateral flex.

3.Boyun ve omuz arasındaki açı;konkav tarafta dar,konveks tarafta geniştir.

B)Torakal Skolyoz

1.Konveks taraftaki omuz konkav tarafa göre daha yüksek

2.Konveks taraftaki skapula konkav tarafa göre daha yüksek

3.Konveks taraftaki skapula abdüksiyonda

4.Konveks taraftaki kol vücuttan daha uzakta

5.Toraks asimetrik

6.Konkav tarafta deride katlanma

7.Bel bölgesi asimetrik

C)Lumbal Skolyoz

1.Lateral pelvik tilt

2.Bel;konkav tarafta aşırılaşmış,konveks tarafta tamamen kaybolmuştur.

3.Gluteal çizgiler asimetriktir.

1.Büyüme çağının sonunda kozmetik açıdan düzgün,dengeli,ağrısız ve stabil bir omurga sağlamak

2.Oluşabilecek kardiopulmoner komplikasyonları önlemek

3.Nörolojik komplikasyonları önlemek

4.Deformiteleri önlemek

1. Hasta sırtüstü yatar,tüm vücut simetriktir. Extremiteleri değişik poz. yerleştirilir ve eski poz. gelmesi istenir.

2. Hastanın kolunu,bacağını kendi istediği poz. getirmesini ve tekrar eski poz. gelmesi istenir.

3. Tüm ext. izometrik kontraksiyon yaptırılıp,gevşetilir.

4. NEH aptırılır.

5. Sırtüstü poz. gövde gerilip,uzatılır.Kollar başın yanındadır.

6. Sırtüstü poz. gövde hiperext. yapılır.Bu sırada kollar yana bastırılıp,lumbal ve torakal bölge kaldırılır.

7. Yüz üstü pozda extremiteler değişik poz. getirilir ve tekrar eski poz. alması istenir

8. Yüzüstü poz. da max. kontraksiyondan sonra aniden gevşemesi istenir.

9. Yüzüstü pozda sırt extansörleri çalıştırılır.(önce kollar yanda,kollar vücuda yapışık ters T,eller omuda ters T,normal ters T,abd.,eller ensede yapılır.

10. Lumbal extansörleri çalıştırma;bacaklar önce tek tek,sonra ikisi aynı anda,daha sonra resiprokal kaldırılır.(dizler ext.)

11. Kuru yüzme hareketi

12. Kedi-deve poz.

13. Sudan çıkma egz.

14. Dizler üzerinde,üst extremiteler her 2 yanda simetriktir.Konveks tarafa doğru lat. flex. yaptırılır.

15. Klapp emekleme egz.

16. Kedi-deve poz da alt extremiteler tespit edilir.Hasta gövdesinin horizontalliğini bozmadan extremitelerini gövde yanına alır.

17. Germe Egz.

18. Yürüme Egz.

Evde fizik tedavi ekibimiz gerekli egzersiz programını kendisi belirleyip uygulamaktadır.

Avantajları

• Hafif
• Elbise dışından gözükmez.

Dezavantajları

• Solunumu kısıtlar
• Pahalı(değişim)

–T6 dan itibaren etkili,

–16 boyu var.

Avantajları

• Solunumu kısıtlamaz.
• Boyu ayarlanabilir.
• Ucuz
• Servikalde etkili tek korse

Dezavantajları

• Elbiseden görülür.
• Çok ağır.
• Çene yapısı bozulur.

• Önü kısa,arkası uzundur.
• Dezavantajı;büyüdükçe değiştirilmeli ve ağır
• Avantajları;solunumu kısıtlamaz,elbiseden görünmez.

• New york korsesine benzer ancak daha uzun.
• Lumbal bölge için daha etkili

Evde fizyoterapi ekibimiz gerekli görürse sizin için en uygun korse seçimini yapacaktır.